Барацьба УПА супраць савецкіх партызан
Барацьба УПА супраць савецкіх партызан — супрацьстаянне паміж Украінскай паўстанцкай арміяй (УПА) і савецкімі партызанамі. Канфлікт разгортваўся ў асноўным на тэрыторыі заходніх абласцей Украінскай ССР.
Узброеныя сутыкненні пачаліся вясной 1943 года. Раней, у 1942 годзе, Арганізацыя ўкраінскіх нацыяналістаў (АУН) ахарактарызавала партызан як агентаў «Сталіна і Сікорскага» і ў далейшым разглядала іх як «авангард Маскоўскага імперыялізму»[1]. Варожае стаўленне да «чырвоных» тлумачылася некалькімі прычынамі. Так, напрыклад, самі нацыяналісты заяўлялі, што дзейнасць прасавецкіх сіл правакуе немцаў да выступленняў супраць украінскага народа[2]. Па няпоўных даных, УПА за ўвесь 1943 год правяла супраць савецкіх партызан 4 засады, 7 налётаў на лагеры і базы, 17 атакавалых баёў і 12 абаронных баёў, у выніку якіх забіты 544 «чырвоных» і паранена 44[3][4]. Інтэнсіўнасць дзеянняў савецкіх фарміраванняў супраць АУН—УПА ў шэрагу выпадкаў перавышала іх актыўнасць супраць немцаў. У агульнай складанасці, абодва бакі страцілі па розных падліках ад 5 да 10 тыс. чалавек забітымі і параненымі[5].
У баявых дзеяннях супраць савецкіх партызан АУН і УПА дасягнулі прыкметных поспехаў. Ім удалося ўскладніць баявую дзейнасць праціўніка ў многіх раёнах Валыні і Палесся, перашкаджаючы правядзенню дыверсійных дзеянняў на нямецкіх камунікацыях. УПА здолела ў значнай ступені сарваць планы савецкага камандавання па ўводу партызанскіх злучэнняў на тэрыторыі Галіцыі і Карпат. Нацыяналісты не дазвалялі прасавецкім сілам выкарыстоўваць у поўнай меры гаспадарчы патэнцыял заходнеўкраінскіх зямель, што таксама негатыўна адбілася на баяздольнасці партызан. Упаўцы паспяхова знішчалі невялікія дэсантныя групы і імкнуліся адарваць ад «чырвоных» мабілізацыйны патэнцыял украінскіх сялян. Але спробы цалкам разграміць праціўніка або заслаць сваіх агентаў у партызанскія атрады для знішчэння каманднага складу сканчаліся безвынікова[6].
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ Кентій А.В. - 5. Боротьба ОУН і УПА на протибільшовицькому фронті // Розділ 4. “Двофронтова” боротьба УПА (1943 — перша половина 1944 рр. — cт. 2
- ↑ Листовка ОУН «Партизаны и наше отношение к ним», текст взят из отчета полиции безопасности и СД Германии от 15 января 1943 г. (ЦДАГО. Ф. 1. Оп. 22. Спр. 81. Арк. 71). Документ сначала переведен с украинского на немецкий язык специалистами СД, а потом — на русский представителями советских органов.
- ↑ Антисталинский фронт ОУН и УПА (февраль-декабрь 1943). Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2019. Праверана 4 снежня 2019.
- ↑ Кентій А. В. — 5. Боротьба ОУН і УПА на протибільшовицькому фронті // Розділ 4. «Двофронтова» боротьба УПА (1943 — перша половина 1944 рр. . . . 199
- ↑ Лукшиц Юрий ОУН-УПА. Факты и мифы. Расследование УПА и советские партизаны
- ↑ «…Создавать невыносимые условия для врага и всех его пособников…». Красные партизаны Украины, 1941−1944: малоизученные страницы истории. Документы и материалы / Авт. сост.: Гогун А., Кентий А. — К.: Украинский издательский союз, 2006. — 430 с. — С. 369−370. Архівавана 28 красавіка 2019. — ISBN 9667060896.